Raport NIK: pomimo problemów i suszy marnujemy wodę na potęgę, a firmy wodociągowe odwalają fuszerkę

NIK opublikowała

, będący efektem kontroli 20 przedsiębiorstw wodociągowych w pięciu województwach. Głównym wnioskiem kontroli jest to, że przedsiębiorstwa

, a sprawowany przez nie nadzór nad zbiorowym zaopatrzeniem w wodę jest nieskuteczne. Okazuje się, że sieci wodociągowe w wielu miejscach są stare, a ich stan techniczny pozostawia wiele do życzenia.

W komunikacie prasowym NIK przypomina, że zasoby wody na całym świecie

w szybkim tempie.

"Niepokojąco niski poziom czystej wody występuje w prawie połowie krajów unijnych - poniżej 3 tys. m3 na osobę rocznie. Według ONZ roczna wielkość zasobów wody poniżej 1,7 tys. m3 na mieszkańca powoduje tzw. stres wodny, czyli sytuację, w której wody jest za mało, aby zaspokoić potrzeby ludzi i środowiska albo woda jest niezdatna do picia. Tymczasem odnawialne zasoby wody na mieszkańca w Polsce spadły z 1,8 m3 rocznie w 1972 r. do 1,6 m3 rocznie w 2017 roku. Na terenie Unii Europejskiej gorzej pod tym względem jest tylko w Czechach, na Cyprze i na Malcie" - czytamy. 

NIK zauważa, że jeśli chodzi o dostęp do wody pitnej i usług sanitarnych w Polsce, sytuacja na przestrzeni ostatnich 10 lat znacznie się poprawiła. Postęp ten jednak jest nierównomierny w przypadku miast i wsi.

Kontrolę, która trwała od 2019 do końca września 2021 roku NIK przeprowadziło w 20 przedsiębiorstwach wodociągowych na terenie pięciu województw: kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, mazowieckiego, opolskiego i pomorskiego. Według wyliczeń kontrolerów w okresie objętym kontrolą przedsiębiorstwa odnotowały straty o łącznej wielkości 5,3 mln m3 wody.

NIK zwraca przy tym uwagę na kilka problemów, m.in. na dużą

. Awarie powodowane są przede wszystkim przez zły stan techniczny, zużycie i wiek sieci wodociągowych. Kontrola wykazała m.in. takie problemy jak niezabezpieczenie stref ochronnych ujęć wody, zerwane kratki wentylacyjne, pęknięcia czy skorodowane studnie. Do tego dochodzą

okresowe, których nie zlecało aż 75% kontrolowanych przedsiębiorstw. 

Raport wskazuje także na

 W skrajnych przypadkach woda była nieprzydatna do spożycia przez kilkaset dni, a przydatna warunkowo nawet przez osiem lat.

"Aż w 80% skontrolowanych przedsiębiorstw woda nie zawsze spełniała parametry wymagane rozporządzeniem w sprawie jakości wody. W 1/4 skontrolowanych przedsiębiorstw zakwestionowano co najmniej 20% próbek wody zbadanych przez państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych lub przez samo przedsiębiorstwo w ramach kontroli wewnętrznej" - czytamy. 

NIK zauważa, że główną przyczyną nieprawidłowości jest

. 

"Pomimo problemów finansowych kierownicy skontrolowanych jednostek nie pozyskiwali, w okresie objętym kontrolą, żadnych środków zewnętrznych (krajowych czy europejskich) na realizację zadań związanych ze zbiorowym zaopatrzeniem w wodę. W 2019 r. tylko jedna spółka pozyskała 25 tys. zł środków zewnętrznych, przeznaczając je jednak na zakup samochodu osobowego" - czytamy w komunikacie prasowym NIK.

Cały raport dotyczący marnowania wody na wsiach można przeczytać

.