Ministerstwo Finansów opublikowało propozycje
podwyżek akcyzy na alkohol i papierosy
. Stawki miałyby wzrosnąć 1 stycznia 2022 roku, a potem wzrastać o kolejne kilka procent co rok. Ministerstwo zapewnia, że to wszystko
w trosce o zdrowie Polaków
.
"Według WHO, tytoń oraz alkohol są
głównymi czynnikami ryzyka dla zdrowia Europejczyków
. Palenie tytoniu zabija ponad 8 mln ludzi rocznie, z czego aż 1,2 mln to tzw. bierni palacze. Uzależnienie od tytoniu pociąga za sobą ogromne koszty ekonomiczne: 1,4 bln dolarów, czyli ok. 1,8 proc. światowego PKB. W Polsce palenie tytoniu pozostaje jedną z głównych przyczyn zgonów (ok. 67 tys. przypadków rocznie). Równie wysokie są koszty spożywania alkoholu. Na świecie co roku umiera z tego powodu 3 mln osób, a szkodliwe spożywanie alkoholu przyczynia się do 5,1% chorób" - alarmuje ministerstwo.
Resort proponuje więc dwie ważne zmiany:
podwyżki w 2022 roku
i
"mapę akcyzową"
podwyżek na kolejne 5 lat.
1 stycznia 2022 miałaby więc nastąpić podwyżka
akcyzy o 10% na alkohol
: etylowy, piwo i wino oraz napoje fermentowane z wyłączeniem cydru. Kolejny punkt to podwyższenie od 2022
minimalnej stawki akcyzy na papierosy
z obecnych 100% do 105% całkowitej kwoty akcyzy oraz podwyższenie stawki
akcyzy na wyroby nowatorskie
(w tym np. popularne podgrzewacze tytoniu) poprzez podniesienie stawki kwotowej o 100%. W 2022 roku zostałaby też wprowadzona
minimalna stawka akcyzy na tytoń do palenia
w wysokości 100% całkowitej kwoty akcyzy.
Jak wylicza resort, w 2022 roku
cena
0,5 litra wódki wzrosłaby o 1,50 zł, butelki wina o 0,16 zł, puszki piwa o 0,06 zł, a paczki papierosów o 0,30 zł.
Druga ważna zmiana to wprowadzenie
"mapy akcyzowej"
czyli harmonogramu zmian wysokości stawek akcyzy na 5 kolejnych lat. Ministerstwo wyjaśnia, że to rozwiązanie szeroko stosowane w krajach Unii Europejskiej, m.in. w Czechach i Niemczech.
"Było ono bardzo dobrze przyjęte przez działających w tych krajach producentów i dystrybutorów towarów akcyzowych, ponieważ pozwala im z wyprzedzeniem przygotować się do zmian w prawie i efektywnie kształtować swoją politykę cenową".
"Mapa akcyzowa" zakłada:
co roku 5% podwyżki
akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie oraz
co roku 10% podwyżki
akcyzy na papierosy, tytoń do palenia i wyroby nowatorskie.
Jeśli chodzi o "wyroby nowatorskie", resort zauważa, że "podgrzewany tytoń opodatkowuje już 19 z 26 krajów UE. Polska ma wśród nich najniższą stawkę. Jest to efektem realizowanych w ostatnich latach znacznych podwyżek akcyzy na ten rodzaj używek w innych krajach UE. Przykładem są Niemcy, gdzie stawka akcyzy wzrosła w ostatnim roku aż dziewięciokrotnie".
Ministerstwo tłumaczy, że w ostatnim czasie wiele krajów UE zdecydowało się na podwyżki akcyzy a ceny w Polsce są na jednym z
niższych poziomów
.
"Zgodnie z danymi Eurostatu, ceny konsumpcyjne napojów alkoholowych w Polsce są na zdecydowanie niższym poziomie niż w innych krajach UE. Tańszy alkohol można kupić jedynie w Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech. Natomiast cena paczki papierosów jest niższa jedynie w Bułgarii" - czytamy.
Resort wyjaśnia również, że wedlug badań
zmiany podatkowe są efektywnym narzędziem ograniczenia dostępu do używek
.
"Według raportów WHO i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), rekomendowanym sposobem przeciwdziałania zwiększaniu się dostępności używek jest aktywna polityka podatkowa, w tym podnoszenie stawek akcyzy. (...) Badania potwierdzają, że rosnąca dostępność alkoholu wpływa bezpośrednio na wielkość spożycia i związany z tym wzrost problemów zdrowotnych i społecznych. Wzrost ceny wyrobów tytoniowych jest jedną z najskuteczniejszych metod motywujących do rzucenia palenia oraz w istotny sposób ogranicza dostęp do nich przez osoby młode".
Do 15 października trwają konsultacje społeczne projektu. W dniach 12-13 października odbędą się natomiast konsultacje z branżą tytoniową.