W zeszłym tygodniu
Najwyższa Izba Kontroli
zaprezentowała raport dotyczący Polskiego Ładu i tarcz antyinflacyjnych wprowadzanych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Jak podsumowano podczas konferencji prasowej, zmiana systemu podatkowego została wprowadzona "
w pośpiechu" i "wywołała chaos"
i uderzyła w milony podatników.
Przypomnijmy, że Polski Ład rząd PiS ogłosił w maju 2021 roku. Wśród jego głównych założeń były m.in. zmniejszenie nierówności społecznych i poprawa warunków życia, a także zagwarantowanie wyższych wpływów do systemu zdrowia. Szybko okazało się, że zmiany, szczególnie te dotyczące podatków, spowodowały ogromny chaos. PiS zaczął na szybko poprawiać program i ogłaszać jego kolejne wersje. Finalnie po zamieszaniu związanym z Polskim Ładem do dymisji podał się minister finansów, a po pewym czasie nawet Mateusz Morawiecki krytykował reformę.
Teraz wyniki kontroli NIK potwierdzają opinie Polaków dotyczące Polskiego Ładu. Wedłu kontrolerów "największa od 30 lat zmiana systemu podatkowego
została wprowadzona w pośpiechu
i wywołała chaos".
"Zaprojektowane, a następnie uchwalone przepisy nie zostały poprzedzone adekwatnymi analizami. W konsekwencji wymagały natychmiastowych, szerokich działań naprawczych, gdyż ich wykorzystanie w przyjętym kształcie nie pozwoliło na przeprowadzenie założonych zmian systemowych. W dodatku podatnikom i płatnikom nie zapewniono odpowiedniego czasu na przygotowanie się do stosowania nowych przepisów, gdyż
vacatio legis
wyniosło zaledwie 38 dni" - informuje NIK w komunikacie prasowym.
NIK krytykuje zarówno samo
przygotowanie
projektu ustawy Polski Ład, jak i sam
proces legislacyjny
.
"W trakcie rządowego procesu legislacyjnego nad projektem ustawy Polski Ład, od 26 lipca do 30 sierpnia 2021 r., przeprowadzono uzgodnienia, opiniowanie oraz konsultacje publiczne. W ramach tych procesów do Ministerstwa Finansów wpłynęło 97 opinii liczących ponad 900 stron. Jednak blisko 60% z nich wpłynęło w ostatnim dniu terminu lub po tym dniu, więc Ministerstwo Finansów dysponowało co najwyżej siedmioma dniami na ich analizę" - wskazuje NIK.
Poza tym NIK uważa, że ustawa miała za krótkie
vacatio legis.
"Ustawa Polski Ład weszła w życie już po 38 dniach od jej ogłoszenia. Jednakże biorąc pod uwagę stopień skomplikowania i rozległość wprowadzonych przez nią zmian, powinna posiadać dłuższe
vacatio legis
. Projekt przewidywał bowiem nowelizację 22 ustaw i liczył wraz z uzasadnieniem ponad 500 stron".
Krytycznie oceniono również przeprowadzenie reformy dotyczącej
ulgi dla klasy średniej
. Przypomniano, że w związku z tym część Polaków otrzymało nieprawidłowo naliczone wynagrodzenia, a sama ulga, którą zresztą uchylono po pół roku, była "rozwiązaniem nieskutecznym" i "skomplikowała system podatkowy".
Cały raport NIK dotyczący Polskiego Ładu można zobaczyć
tutaj
.