Raport NIK: mamy mało zieleni w miastach, bo samorządy nie mają jak walczyć z patodeweloperką

w siedmiu województwach oraz dwie warszawskie dzielnice, Bielany i Bemowo. Okazuje się, że większość z nich zmaga się z patodeweloperką, zanikiem terenów rekreacyjnych i zielonych oraz masową wycinką drzew. 

"Jak pokazała kontrola przeprowadzona przez NIK, normy prawne regulujące od 18 lat planowanie i zagospodarowywanie przestrzenne, zamiast wspierać zachowanie i powiększanie systemów przyrodniczych dopuszczają do ich postępującego i nieodwracalnego osłabiania" - napisano w raporcie pokontrolnym.

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (mpzp) umożliwiają samorządom skuteczną ochronę terenów zielonych przed zabudową, jednak ich tworzenie nie jest obowiązkowe. W efekcie NIK wykazało, że

Przykładowo, pod koniec 2020 roku tylko Chorzów z blisko 1000 miast był pokryty mpzp w 100 procentach. 

Dodatkowo im większe miasto, tym brak mpzp ma gorsze skutki dla środowiska i jakości życia mieszkańców. NIK opisał przykład jednej z warszawskich dzielnic, która zgodziła się na budowę "38 budynków jednorodzinnych na terenach zielonych związanych z przebiegiem cieku wodnego spełniającego istotną rolę retencji i odprowadzania wód".

Z kolei w Lublinie w 2021 roku "zmieniono jeden z planów

, która stanowi główny korytarz ekologiczny miasta i korytarz o znaczeniu regionalnym".

"Do zmiany doszło, mimo, że nie była ona spójna ani z ustaleniami studium, ani ze strategią miasta, ani z planem adaptacji do zmian klimatu" – czytamy w raporcie.

Sprawę pogarsza przyjęta w 2020 roku

, która "

regulujących planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, a nawet przepisów budowlanych".

"Kontrola przeprowadzona przez NIK wykazała, że tylko do trzech urzędów miast (Krakowa, Tarnowa i Warszawy) wpłynęły informacje od inwestorów dotyczące 70 inwestycji, m.in. budynków mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych, które miały być stawiane na terenach określonych w studium jako tereny zielone. W skali kraju organy nadzoru budowlanego otrzymały informacje o 585 inwestycjach realizowanych na podstawie ustawy COVID-19, ale nie są to pełne dane. W niemal połowie przypadków stwierdzono, że

" - podkreślono.

Kolejny problem to masowa wycinka drzew.

. 

Dlatego NIK rekomenduje wprowadzenie szeregu zmian ustawowych, które zmuszą gminy do pokrycia mpzp terenów wyłączonych z zabudowy ze względu na funkcje przyrodnicze, ograniczenia w stosowaniu decyzji o warunkach zabudowy ze względu na ochronę środowiska, lepsze egzekwowanie przepisów dotyczących tzw. powierzchni biologicznie czynnej na terenie inwestycji, a także ukrócenie praktyki omijania wymogu uzyskania oceny środowiskowej inwestycji przez jej podział na mniejsze etapy i uzyskiwania dla nich odrębnych decyzji o warunkach zabudowy przez różne podmioty i osoby.

Zobacz też: